Tanrı gibi yarat, kral gibi yönet, köle gibi çalış

22 Kasım 2005 – Geçtiğimiz perşembe (17 Kasım 2005) MediaCat Dergisi tarafından Garanti Bonus Akademi işbirliği ile düzenlenen MediaCat Forum 2005 “Warketing, Pazarlamada Zafere Giden Yol’ konulu konferansta Guy Kawasaki’nin kendi ağzından “Tanrı gibi yarat. Kral gibi yönet. Köle gibi çalış” felsefesini dinleme fırsatını bulduk. Steve Jobs’la birlikte Apple’ı Apple yapan mühendislerden bir olan ve şimdilerde sahibi olduğu Garage Technologies Venture adlı Risk Sermayesi şirketini yöneten Kawasaki’nin olağanüstü gözlem gücü espirili bakış açısıyla yaptığı The Art of Innovation (Yenilikçilik Sanatı) başlıklı sunum, günümüzün yaratıcılığa dayalı pazarlama stratejilerini geliştirecek 10 altın kuralı özetliyordu.

Konuşmasına “İstanbul’a gelene kadar görmediğim 10 şey” listesiyle başlayan Kawasaki, konuşmasının sonunda İstanbullu dinleyicilerine “bonus olarak” 11’inci kuralını da açıkladı. Kawasaki, 11’inci kural olarak “Palyaçoları dinlemeyin ve onların moralinizi bazmasına izin vermeyin” dedikten sonra iş dünyasındaki palyaçoların “kaybeden palyaçolar” ve “kazanan palyaçolar” olarak ikiye ayrıldığını, ilk grubun bir tehlike oluşturmamasına rağmen yüksek mevkilere gelmiş, çok para kazanmış ikinci grubun ise çok tehlikeli olabileceğine dikkat çekti. “Herşeye sahip olmuş birinin bir sonraki aşamayı göremeyecek kadar kör olması” şeklinde açıklanabilecek bu duruma bir kez kendisinin de düştüğünü anlatan Kawasaki, “yıllar önce gelen bir CEO’luk teklifini, işin evime otomobille 1 saat uzaklıkta olması nedeniyle reddettim. Reddettiğim iş Yahoo’nun CEO’luğuydu ve ben bir sonraki aşamayı göremeyen bir palyaço durumuna düşmüş oldum” dedi. Guy Kawasaki, işi reddetmekle 2 milyar dolar kaybettiğini hatırlattıktan sonra da şöyle devam etti; “İlk 1 milyar doları kendime açıklayabiliyorum; Diyelim ki günde 2 saat yolculuk yapmak yerine, karıma ve çocuklarıma daha fazla zaman ayırmış oldum, 1 milyar dolar buna değerdi. Ama o ikinci bir milyar dolar yok mu, işte onu bir türlü kendime açıklayamıyorum!..”

İşte yenilikçi pazarlama sanatının ustası Kawasaki’nin Romanyalı heykeltraş Constantin Brancusi’den (Konstantin Brankuşi) alıntılayarak pazarlama dünyasına kazandırdığı “Tanrı gibi yarat, kral gibi yönet, köle gibi çalış” felsefesinin 10 kuralı:

Bölüm-1; Tanrı gibi yarat

Kural-1: Anlam yaratın
İşe para kazanmak için değil, anlamlı bir iş yapmak için başlayın. Bu anlam dünyayı değiştirecektir. Biz MS DOS’a baktık, bunun daha iyisini yaparız dedik, Macintosh’u yarattık.

Kural-2:Bir sonraki aşamaya atlayın
Pek çok kişi bir şeyi yüzde 10-20 daha iyi yaptıklarında yenilik yaptığını düşünür. Ama önemli olan bu değldir. Önemli olan bir sonraki seviyeyi yaratabilmektir. Yılda 50 bin kitap satan bir kitapçı yerine 150 bin satan bir kitapçı haline gelebilirsiniz. Ama Amazon gibi 2.5 milyon kitap satabiliyorsanız bir sonraki seviyeye sıçramışsınız demektir. Bir sonraki aşamaya geçebiliyorsanız devrimsicisiniz demektir.

Kural-3:Tasalanmayın madara olun
Eğer gerçekten devrimciyseniz çevrenizdekilerin bir dolu eleştirisine hazır olun. Eğer gerçekten yeni bir şey yapıyorsanız, düşündüklerinizin veya yaptıklarınızın bir takım eksiklikleri olabilir. Hiçbir şey en başta mükemmel olmaz. Eğer yaptığınıza inanıyorsanız piyasaya girin ve madara olmaktan korkmayın.

Kural-4:İnsanları kutuplaştırmaktan korkmayın
Herkes herşeyi sevemez. Macintosh’u kimi sever, kimi nefret eder. Harley Davidson’ı da öyle. Her yaş grubunun, her cinsiyetin seveceği ürün diye bir şey yoktur. İnsanları kutuplaştırmaktan (polarize etmekten) korkmayın. Bazı insanları kızdırabiliyorsanız bazı insanları da çok mutlu ediyorsunuz demektir.

Bölüm-2; Kral gibi yönet…

Kural-5: Bir mantra yaratın
(Mantra; Hintçe meditasyon sırasında tekrarlanan anahtar söz)
Uzun ve kimsenin okuyamadığı misyon cümleleri yerine kendinizi bir kaç kelime içinde özetleyebilen bir slogan yaratın. Ancak bu slogan sizi gerçekten anlatmalı ve bir anlam içermelidir. işte örnekler:
Wendy – Sağlıklı fast food
Nike – Orijinal atletik performans
FedEx – İçiniz rahat olsun

Kural-6: Kendinizi niş haline getirin
Bazı pazarlamacılar ilk günden tekel haline gelmek isterler. Oysa ilk günden tekel olamazsınız. Onun yerine bir sürü niş yaratın ve bunlar biraraya geldiğinde siz de tekel haline gelin. Bunun için öyle ürün veya hizmetler ortaya çıkartmalısınız ki, o eşsiz bir ürün veya hizmet olsun, müşteriye maksimum değer sağlasın, ve bunu da yalnızca siz sunun.

Kural-7: 10/20/30 kuralını uygulayın
Bir işi kapmak için karşınızdakini ikna etmeniz gerekir. Bunun için yaptığınız sunumlarda en fazla 10 slayt kullanın, derdinizi 10 karede anlatın. Sunumunuz 20 dakikadan uzun sürmesin, çünkü 20’nci dakikadan sonra dinleyiciniz azalır. Sunumlarınızda 30 puntodan daha küçük font kullanmayın; anlatacağınız herşeyi slaytlarınıza yazıp oradan okumaya çalışmayın dinleyicilerinizi kaybedersiniz.

Bölüm-3; Köle gibi çalış…

Kural-8: Değiş bebeğim değiş
Eğer bir devrim yaptıysanız sürekli değişmek zorundasınız. Yoksa geride kalırsınız. (Buna Türkçe’de “durmayalım düşeriz” kuralı demek daha doğru; tarih hareketi başlatanın durmaması gerektiğini gösteren örneklerle dolu- GG)

Kural-9: Yüzlerce çiçek açsın
Mao’nun dediği gibi bırakın yüzlerce çiçek açsın. Ürününüzü hiç beklemediğiniz insanlar satın alabilir. Sakın onlara satmamazlık etmeyin ve ürününüzü satın alan insanlar için geliştirin. Satın almayanlara gidip onları anlamaya çalışacağınıza, satın alanları tatmin edin. Biz Macintosh’u tasarlarken masaüstü yayıncılık diye bir şeyin gelişeceğini düşünmemiştik ve bunu hedeflemememiştik.

Kural-10: Kendi yapmadığınız bir işi başkalarından istemeyin.
Sizin kullanmadığınız bir ürünü, almadığınız bir hizmeti başkalarının kullanmasını ya da almasını beklemeyin. Sizin yapmadığınız bir şeyi müşterileriniz de yapmaz…

İşte Guy Kawasaki’nin yaratıcı pazarlama için 10 tavsiyesi…
Kawasaki’yi daha yakından tanımak için Başında bulunduğu Garage Technology Ventures şirketinin web sitesini www.garage.com adresinde ziyaret edebilirsiniz.